Not: Bu makale güncelliğini yitirmiştir. Yeni güncel makaleye https://www.zulfumehmet.com/metilen-mavisi-deneyinde-yenilikler/ bu adresten ulaşabilirsiniz.

Metilen mavisi bir diğer adı ile methylen blue deneyinin nasıl yapıldığı hazırlıkları ve aşamalarına tek tek değinmeye çalışacağım. Metilen mavisi deneyi TS EN 933-9+A1 Agregaların geometrik özellikleri için deneyler- Bölüm 9: İnce tanelerin tayini- Metilen mavisi deneyi standardında değinilmiştir. Biz de bu makalede metilen mavisi hakkında bildiklerimi paylaşmaya çalışacağım.

Metilen Mavisi Deneyi Ne İşe Yarar

Metilen mavisi deneyi beton agregası olarak kullanacağımız kumun 0,075 yada 0,063 mm altında kalan malzeme hakkında bize yorum yapma imkanı sağlayan bir deneydir. Metilen mavisi boyası kil tarafından çık kolay emilen bir özelliğe sahiptir. Agregamızın içinde olan kil, taş unu, silt gibi malzemeler tarafından emilip bu malzemeler doygun hale geldiklerinde ise boyayı dışarı salmaktadır. Agregamız içinde ne kadar çok ince malzeme (taş unu, silt, kil gibi …) varsa metilen mavisi deney sonucunu da arttıracaktır. TS 706 EN 12620 standardında ince malzemenin %3 olması bir sıkıntı arz etmemekte olduğunu bildirmiştir. %3 üstünde bire değer elde edildiğinde ise metilen mavisi yada kum eşdeğerliği deneylerinin yapılması istenmektedir.

Metilen Mavisi Deneyi Yapılışı

Ön bilgilendirmeden sonra artık metilen mavisi deneyinin nasıl yapıldığına geçebiliriz.

Metilen Mavisi Solisyonun Hazırlanması

Solisyonumuzu 1 Lt suya 10 gr metilen mavisi tozu ekleyerek hazırlayacağız.

Saf damıtık yada demineralize suyu 40 c  getiriyoruz.

Isıttığımız suyumuzdan 500 gr alalım.

Kuru halde 10 gr metilen mavisi tozu tartıp 500 gr suya ilave edelim.

400 devirde toz tamamen çözülmesi için 45 dakika boyunca karıştıralım.

Karışma işlemi bittikten sonra hazırlanan solisyonu 20 c gelene kadar bekletelim ve bir şişeye boşaltalım.

500 gr daha saf su tartıp karıştırma kabımıza bölüm bölüm dökerek şişeye boşaltalım.

Dökerken parçalarıda yıkayalım. Amaç karıştırma kabımızda kalan suyu da direk şişeye dolrumak.

Toplam 1 LT metilen mavisi solisyonumuz hazır. Hazırladığımız solisyonu karanlık bir ortamda 28 gün boyunca kullanabiliriz. Bu yüzden doldurduğunuz şişenin üzerine hazırlama ve son kullanma tarihini yazmayı unutmayınız.

Deney Numunesinin Hazırlanması

Yaklaşık 1 kg ince kum etüvde 24 saat boyunca 105 C kurutulmaya bırakılır. Eğer hızlı bir şekilde sonuç almak istiyorsanız bir tüplü ocak, ısıtma tablası yada herhangi bir ısıtıcı yardımı ile sürekli karıştırarak kuru hale getirebilirsiniz.

Kuruyan malzememizi #10 (2 mm) numaralı elekten eliyoruz toplam 200 gr malzeme tartalım.

500 gr saf yada demineralize su tartalım. Tarttığımız 200 gr malzemeyi metilen mavisi karıştırma kabına dolduralım

600 devirde 5 dakika karıştıralım

Ardından 5 ml metilen mavisi boyası damlatıktan sonra 1 dakika 400 devirde karıştıralım.

1 dakika karıştırdıktan sonra büreti batırıp filtre kağıdına damlatalım.

Oluşan leke etrafında yaklaşık 1 mm kalıcı mavi bir hale oluşana kadar işleme 5 ml damlatıp 1 dakika karıştırarak büret ile damlatmaya devam edelim.

Hale oluştuktan sonra ya 5 dakika bekleyiniz yada boya ilave edip işleme devam ediniz. 4 Dakika içinde mavi hale yok olmazsa metilen mavisi sonucunu olarak kabul edebilirsiniz. Halenin yok olmasının nedeni kil minareleri boyayı absorbe etmesi bazen zaman alabiliyor olmasındandır.

Ben 5 ml daha ekleyip devam ettim. Hale daha da büyük olmaya başladı. Bekledikten sonra ilk hale kaybolmadığı için metilen mavisi deneyini artık sonuçlandırabiliriz.

Hesaplama yöntemi

MM: Kullanılan boya miktarı / 2 mm elenen agrega * 10

Örnek Bu deneyde 200 gr agrega kullandık. Toplam 10 ml boya kullandık (Hale ikincide çıktığı için) 10/200=0,05

0,05*10=0,50

Metilen mavisi sonucumuz 0,50 olarak kaydedebiliriz 10 ile çarpmanın nedeni 10 gr metilen mavisi tozu kullandığımız içindir.

Metilen değeri 2 ye kadar bir sorun teşkil etmemektedir. Üstü ise sıkıntı çıkartmaktadır. Çünkü agrega içinde bulunan silt ve kil mineralleri çimentonun agrega ile aderansını zayıflatacaktır. Betonun su/çimento oranını arttırdığı gibi mukavemetini de düşürecektir. Kil ve siltin bir diğer özelliği su emme oranının fazla olmasından dolayı genleşme meydana gelecektir bunun sonunda betonda büzülmelere neden olacaktır.

Kolay gelsin.